Lievevrouwebedstro
Zoals jullie intussen doorhebben ben ik dol op al wat groeit en bloeit, en natuurlijk heb ik ook mijn favorieten. Deze maand alles over lievevrouwebedstro, een van mijn liefste lievelingsplanten. Ik word er zo blij van als in april de stengels weer bovenkomen, en in mei de kleine witte bloempjes gaan bloeien. Lievevrouwebedstro (Asperula odorata) is een lid van de sterbladigenfamilie, net als kleefkruid en walstro. Het blad lijkt daar dan ook op: kransjes van bladeren rond de steel. Maar wat lievevrouwebedstro heeft, wat de anderen uit deze familie niet hebben, is een heerlijke geurstof: cumarine. Deze geurstof ruikt naar drogend gras, een zoetige geur.
Veel van jullie hebben wel eens gehoord van sweetgrass (de Nederlandse naam is veenreukgras), bijvoorbeeld in het boek Braiding sweetgrass/Een vlecht van heilig gras van Robin Wall Kimmerer. Deze plant wordt ook gebruikt om zijn heerlijke, heilige geur, dat is dus dezelfde geurstof die in lievevrouwebedstro zit.
Lievevrouwebedstro houdt van schaduw. Je vindt haar op schaduwrijke plekken in loofbossen, maar is niet erg algemeen in Nederland in het wild. De plant vermeerdert zich via ondergrondse uitlopers, dus als je haar vindt, staat er meestal gelijk een heel veld. Gelukkig komt deze soort ook veel voor in tuinen, is een hele fijne bodembedekker voor schaduwrijke hoekjes. Pluk haar dus liever niet (of met mate) in het wild, maar zorg dat je deze schat in je tuin krijgt! Stekken/scheuren gaat heel makkelijk.
Zoals de naam al doet vermoeden, wordt en werd lievevrouwebedstro veel gebruikt als reukkruid/strooikruid: op de vloer, in de strozakken die als matras werden gebruikt, als bosjes in de kamer en in geurzakjes. Ik heb zelf altijd een geurzakje met lievevrouwebedstro in mijn bed liggen, die van vorig jaar ruikt nog steeds lekker!
Je kan de plant ook gebruiken om eten en drinken mee te aromatiseren. Daarbij zijn 2 dingen belangrijk. Ten eerste komt de geur pas vrij bij drogen, of in ieder geval verleppen. Je gebruikt lievevrouwebedstro dus nooit vers, maar laat het minstens een paar uur/een dag liggen. Dan begint het te ruiken. Helemaal drogen kan dus ook.
Ten tweede heeft cumarine allerlei effecten in je lichaam. Het heeft invloed op de stolling van je bloed, er worden minder stollingsfactoren aangemaakt. Dat kan leiden tot hoofdpijn, en bij grote hoeveelheden tot leverschade en nierschade. Niet gebruiken als je bloedverdunners slikt, en voor iedereen geldt: met mate eten/drinken.
Het meest gebruikte recept met lievevrouwebedstro is meidrank.
Je kan het maken met appelsap, wijn of brandewijn. In alle gevallen laat je een handje lievevrouwebedstro planten (5-8 stengels ongeveer) eerst verleppen. Daarna stop je dit in een fles sap/wijn etc. Dit laat je een dagje trekken (bij brandewijn/likeur langer, een week of zo). Daarna zeef je de planten er weer uit en kan je je meidrankje drinken.
Verder kan je gedroogd blad/bloem gebruiken in thee en om gebak en ijs mee te aromatiseren, in plaats van bijvoorbeeld vanille. Hiervoor kan je het tot poeder gemalen gedroogde kruid aan je baksels toevoegen. Of je laat het water of de melk die je nodig hebt voor je recept eerst een nacht trekken met lievevrouwebedstro. Ik maakte plantaardige shortbread koekjes met fijngemaakt gedroogd lievevrouwebedstro erdoor, lekker!
Veel pluk- en ruikplezier!
Aukje
Bron: Kruidenstrip Hanneke Woerdeman & Willem Overmars
